Ahîyân-ı Rûm, Anadolu Selçuklu Devleti ve Beylikler Dönemi'nde yaşamış olan kadın esnaf ve sanatkârlar birliğidir. Fütüvvet geleneği içinde yer alan bu teşkilat, erkeklerin oluşturduğu Ahî teşkilatı'nın kadınlar kolu olarak kabul edilir.
Temel Özellikleri:
- Amacı: Ahîyân-ı Rûm'un temel amacı, kadınların ekonomik ve sosyal hayattaki rollerini güçlendirmek, mesleki eğitimlerini sağlamak, ürün kalitesini yükseltmek ve ahlaki değerleri korumaktır.
- Faaliyet Alanları: Genellikle dokuma, halıcılık, kilimcilik, deri işleme, ipek üretimi gibi el sanatları alanlarında faaliyet gösterirlerdi. Aynı zamanda sosyal yardımlaşma ve dayanışma faaliyetlerinde de bulunmuşlardır.
- Organizasyon: Ahîyân-ı Rûm'un başında "Ahî Bacı" veya "Baciyan" adı verilen, saygın ve tecrübeli bir kadın lider bulunurdu. Bu lider, teşkilatın işleyişini düzenler, eğitim faaliyetlerini yönetir ve üyeler arasındaki anlaşmazlıkları çözerdi.
- Önemi: Ahîyân-ı Rûm, Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması sürecinde önemli bir rol oynamıştır. Kadınların ekonomik bağımsızlığını kazanmasına, sosyal statülerinin yükselmesine ve kültürel değerlerin korunmasına katkıda bulunmuştur. Ayrıca, toplumda yardımlaşma ve dayanışma ruhunu güçlendirerek sosyal uyumu sağlamıştır.
Ahîyân-ı Rûm teşkilatı, Anadolu'daki kadınların sosyal ve ekonomik hayattaki etkinliğini gösteren önemli bir örnektir. Günümüzde de kadınların güçlenmesi ve toplumsal hayata katılımı açısından ilham verici bir model olarak kabul edilmektedir.